EcoLab

© Lynn Keller

Zainteresowania naukowe Lynn Keller dotyczą powojennej poezji amerykańskiej, eksperymentalnych poetyk ostatnich dekad i ekokrytyki. W swojej pracy badawczej zwraca szczególną uwagę na innowacyjną poezję kobiet. Opublikowała między innymi: Forms of Expansion: Recent Long Poems by Women (University of Chicago Press, 1997), Thinking Poetry: Readings in Contemporary Women’s Exploratory Poetics (University of Iowa Press, 2010) i Recomposing Ecopoetics: North American Poetry of the Self-Conscious Anthropocene (University of Virginia Press, 2018). Mówi o sobie: „Moje badania skupiają się na poezji eksperymentującej z językiem, nie mniej jednak zależy mi na szerokim oczytaniu we współczesnej poezji i na pielęgnowaniu w moich studentach różnych umiejętności niezbędnych do docenienia rozmaitych poetyk.” W ostatnich latach, łącząc zainteresowanie eksperymentem w poezji z zaangażowanem w kwestie środowiskowe, Keller znacząco przyczyniła się do rozwoju ekopoetyki. Lynn Keller jest profesorką poezji i humanistyki środowiskowej na uniwersytecie Wisconsin-Madison.

31 maja (18 CET) 2021 roku Lynn Keller wygłosiła wykład pt.: Meditations in an Emergency: The Poetics of the Self-Conscious Anthropocene. Zobacz wideo.

© Julia Fiedorczuk

© Forrest Gander

Forrest Gander urodził się na pustyni Mojave w Kalifornii, dorastał w Virginii, następnie studiował geologię i literaturę (San Francisco State University). Pomieszkiwał w Meksyku i Arkansas, gdzie jego poezja – pod wpływem wiedzy geologicznej – zwróciła się ku pejzażowi, stanowiącemu odtąd główne źródło akcji.

Najnowszy tom Gandera, Twice Alive (2021), odnosi się do najpilniejszych wyzwań naszego momentu historycznego, artykułując intymność, osobistą i środowiskową, wiążącą nas z innymi i ze światem. Be With (2018), nagrodzona Pulitzerem, była lamentacją po śmierci żony poety poetki C. D. Wright. Tom Core Samples from the World (2011) – efekt współpracy z trójką wybitnych fotografików, Gracielą Iturbide, Raymondem Meeks i Lucasem Foglią – znalazł się w finale Nagrody Pulitzera i National Book Critics Circle Award. Wydał ponadto Eye Against Eye (z fotografiami Sally Mann), Torn Awake, oraz Science & Steepleflower.

Gander jest także uznanym tłumaczem z języka hiszpańskiego, prozaikiem, eseistą i redaktorem antologii. Tłumaczy głównie poetki meksykańskie (m.in. Pura López Colomé, Coral Bracho), ale także Boliwijczyka Jaime Saenza oraz Pabla Nerudę.

7 czerwca (18 CET) 2021 roku Forrest Gander czytał swoje wiersze i odpowiadał na pytania publiczności. Spotkanie poprowadziła Julia Fiedorczuk-Glinecka. Zobacz wideo.

© Julia Fiedorczuk

© Yásnaya Aguilar

Aguilar jest absolwentką Wydziału Filozofii i Literatury na Narodowym Uniwersytecie Autonomicznym Meksyku. Opublikowała wiele tekstów dotyczących praw językowych, sytuacji rdzennych kobiet i „powolnej przemocy” związanej z degradacją środowiska naturalnego. W lutym 2019 (Rok Języków Rdzennych) przemawiała w meksykańskiej Izbie Deputowanych. W swoim przesłaniu podkreślała stanowczo: „Nasze języki nie umierają – są mordowane. Państwo meksykańskie je niszczy.”

Na terytorium kraju znanego dziś jako Meksyk oprócz hiszpańskiego występuje jeszcze 68 języków. Wszystkie 68 mają status języków oficjalnych, nie są jednak traktowane tak samo jak ten dominujący. Walka z hegemonią jednego kolonialnego języka to ważne zadanie: postępujący proces tępienia językowej różnorodności wiąże się z wyniszczaniem tradycyjnych społeczności i przyspieszającą degradacją środowiska naturalnego. Do rozmowy o sytuacji rdzennych języków Meksyku i refleksji na temat drzemiącego w nich potencjału oporu wobec antropocentryzmu głównego nurtu zachodniej filozofii zaprosiliśmy dwoje wybitnych poetów i aktywistów, Yásnayą Aguilar i Martína Tonalmeyotla, którzy w swoich wypowiedziach unaocznili także ograniczenia zachodniej myśli środowiskowej.

© Martín Tonalmeyotl

Ukazał się właśnie nowy numer internetowego magazynu literackiego „Wizje” zawierający część specjalną poświęconą Laboratorium Ekopoetologicznemu. Zapraszmy do lektury tekstów byłych i przyszłych gości EcoLabu: Forresta Gandera, Adama Dickinsona (z którym już za niecałe dwa tygodnie, 23 maja 2022 roku, spotkamy się na żywo w Warszawie), Esther Kinsky, Brendy Hillman, Zoë Skoulding i Yásnayi Aguilar. Przekładów na polski dokonali członkinie/członkowie i przyjaciółki/przyjaciele naszego projektu.

© Forrest Gander

Forrest Gander urodził się na pustyni Mojave w Kalifornii, dorastał w Virginii, następnie studiował geologię i literaturę (San Francisco State University). Pomieszkiwał w Meksyku i Arkansas, gdzie jego poezja – pod wpływem wiedzy geologicznej – zwróciła się ku pejzażowi, stanowiącemu odtąd główne źródło akcji.

Najnowszy tom Gandera, Twice Alive (2021), odnosi się do najpilniejszych wyzwań naszego momentu historycznego, artykułując intymność, osobistą i środowiskową, wiążącą nas z innymi i ze światem. Be With (2018), nagrodzona Pulitzerem, była lamentacją po śmierci żony poety poetki C. D. Wright. Tom Core Samples from the World (2011) – efekt współpracy z trójką wybitnych fotografików, Gracielą Iturbide, Raymondem Meeks i Lucasem Foglią – znalazł się w finale Nagrody Pulitzera i National Book Critics Circle Award. Wydał ponadto Eye Against Eye (z fotografiami Sally Mann), Torn Awake, oraz Science & Steepleflower.

Gander jest także uznanym tłumaczem z języka hiszpańskiego, prozaikiem, eseistą i redaktorem antologii. Tłumaczy głównie poetki meksykańskie (m.in. Pura López Colomé, Coral Bracho), ale także Boliwijczyka Jaime Saenza oraz Pabla Nerudę.

20 maja (18 CET) 2022 roku Forrest Gander czytał swoje wiersze i odpowiadał na pytania publiczności. Spotkanie poprowadziła Julia Fiedorczuk-Glinecka. Zobacz wideo.

W maju 2022 gościem Eco Labu był światowej sławy poeta i badacz Adam Dickinson. Dickinson wykłada literaturę i twórcze pisanie na uniwersytecie Brock w Kanadzie. Jest autorem czterech tomów poetyckich, z których ostatni, Anatomic (Coach House Books) został wyróżniony przez kanadyjską sekcję Association for Literature, Environment, and Culture nagrodą Alanna Bondar Memorial Book Prize.

Anatomic to praca radykalnie transdyscyplinarna, bazująca na wynikach badań chemicznych i mikrobiologicznych przeprowadzonych przez poetę na swoim własnym organizmie, stanowiących punkt wyjścia do poetyckiej refleksji na temat tego w jaki sposób środowisko Antropocenu „pisze” nasze ciała. Ten naukowo-poetycki eksperyment stanowił główny temat prezentacji pt. THE WORK OF ART: METABOLISM, ECOPOETICS, AND THE LABORATORY przedstawionej przez poetę 23 maja na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. W centrum prelekcji znalazła się próba wyartykułowania „poetyki metabolicznej”, wyrażające przepływy energii, substancji i znaczeń w obrębie indywidualnego organizmu, jak i zglobalizowanego świata. Zapis wykładu można obejrzeć na naszym kanale Youtube.

W kolejnych dniach Adam Dickinson przeprowadził zajęcia z teorii literatury w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, zachęcając studentów do podjęcia prób twórczego pisania i zaznajamiając ich z pojęciem ekopoetyki rozumianej jako przestrzeń refleksji krytycznej, spotkał się z fanami swojej poezji w Szkole Ekopoetyki (przy Instytucie Reportażu), a także odwiedził inne polskie miasta (Łódź, Poznań i Kraków). Wizytę poety zwieńczyła wycieczka do Puszczy Białowieskiej, podczas której miał okazję poznać lokalnych aktywistów i aktywistki.

 

© Adam Dickinson

W maju 2023 gościnią ekolabu była poetka i badaczka Zoë Skoulding. Profesorka literatury i twórczego pisania na Uniwersytecie w Bangor (Walia), Skoulding jest autorką siedmiu tomów poetyckich, w tym A Marginal Sea (2021) i Footnotes to Water (2019). Za tę ostatnią książkę otrzymała w 2020 nagrodę Walijskiej Książki Roku, a także rekomendację stowarzyszenia Poetry Book Society. Wydała również monografie naukowe, m. in: Contemporary Women’s Poetry and Urban Space: Experimental Cities (2013) i Poetry & Listening: The Noise of Lyric (2020).

Zoë Skoulding interesuje się zagadnieniami przekładu poetyckiego, dźwięku w poezji i ekopoetyki. Jej odkrywcza twórczość, czerpiąca inspiracje z europejskich i amerykańskich tradycji awangardowych, a także z poetyk feministycznych, jest zarazem liryczna i eksperymentalna. Podczas wizyty prof. Skoulding wygłosiła wykład pt: „Resounding bodies: ecopoetics, listening and translation”, w którym zastanawiała się w jaki sposób eksperymentalne praktyki poetyckie i translatorskie otwierają nas na inne sposoby słuchania i – co za tym idzie – na inne formy wspólnoty, przekraczające granice języków, gatunków i dyscyplin wiedzy. Zapis wykładu można obejrzeć na naszym kanale Youtube.

W kolejnych dniach prof. Zoë Skoulding poprowadziła warsztat dla członków zespołu badawczego Nieantropocentryczna Podmiotowość Kulturowa, a także spotkała się z polskimi fanami podczas międzynarodowego festiwalu poetyckiego Silesius (Wrocław). Punktem wyjścia dla dyskusji podczas warsztatu był esej prof. Skoulding pt. „All the birds had called a conference”: Songs of the Emergency, który ukaże się wkrótce w tomie: Places that the Map Can’t Contain: Poetics in the Anthropocene (red. Julia Fiedorczuk i Paweł Piszczatowski).

Szczególną atrakcją tegorocznego Eco Labu był poranny miejski spacer ornitologiczny poprowadzony przez prof. Przemysława Chylareckiego (Polska Akademia Nauk).

 

© Zoë Skoulding